กลุ่มอาการของโรค

กลุ่มอาการของโรค

ภายหลังได้รับเชื้อ ผู้ป่วยส่วนหนึ่งจะไม่แสดงอาการใดๆ เลย ระยะฟักตัวของโรคอยู่ระหว่าง ๔ - ๑๐ วัน ผู้ที่มีอาการไข้ จะเป็นอาการนำร่วมกับอาการทั่วไปที่เกิดได้กับหลายๆ โรค โดยมีลักษณะอาการแบบไข้เฉียบพลันที่ไม่ทราบสาเหตุ บางรายที่ป่วยรุนแรงจะมีอาการเด่นเฉพาะที่ในแต่ละระบบของร่างกาย กลุ่มอาการและอาการเด่นเฉพาะที่ตามระบบต่างๆ แบ่งได้เป็น ๒ ระยะตามพยาธิกำเนิด (pathogenesis) คือ

ระยะที่ ๑ ระยะติดเชื้อในกระแสโลหิต 

ระยะนี้อยู่ระหว่างวันที่เริ่มมีไข้จนถึงวันที่ ๗ ของโรค ผู้ป่วยมีไข้สูงเฉียบพลัน หนาวสั่น ร่วมกับอาการทั่วไป เช่น ปวดศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อทั่วไป ตาแดง ปวดท้อง หากไม่ได้รับการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะ ระยะนี้อาจนานถึง ๒ สัปดาห์ หลังจากนั้น ร่างกายจะสามารถสร้างภูมิคุ้มกัน และกำจัดเชื้อออกจากเลือดไปได้เอง

ระบบทางเดินปัสสาวะและไต

ผู้ป่วยเกือบทั้งหมดมีความผิดปกติในการทำงานของไต หรือเกิดการอักเสบของเนื้อไต การตรวจปัสสาวะพบไข่ขาวบ่อยๆ พร้อมเม็ดเลือดแดงและเม็ดเลือดขาว ซึ่งอาจสับสนกับโรคติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ ในรายที่อาการรุนแรง ปัสสาวะจะออกน้อย และมีไตวายเฉียบพลันได้ ซึ่งเป็นผลร่วมกันจากการที่เลือดไปเลี้ยงไตไม่เพียงพอ เนื่องจากความดันโลหิตต่ำ และร่างกายขาดน้ำ จากไข้สูง

ระบบทางเดินอาหาร

ผู้ป่วยส่วนใหญ่มีอาการเบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน ประมาณครึ่งหนึ่งมีอาการตัวเหลืองตาเหลืองร่วมด้วย โดยเริ่มเกิดขึ้นในวันที่ ๔ - ๗ ของการเป็นไข้ บางรายอาการเหลืองอาจเป็นได้อีกหลายสัปดาห์หลังไข้ลด การตรวจร่างกายอาจพบตับโตและเกิดการอักเสบ การตรวจเลือดพบระดับเอนไซม์ของตับขึ้นสูง แต่มักไม่เกิน ๕ เท่าของระดับปกติ ส่วนม้ามโตพบน้อย

ระบบกล้ามเนื้อ

ผู้ป่วยมีอาการปวดเมื่อยและกดเจ็บที่กล้ามเนื้อทั่วตัว โดยเฉพาะกล้ามเนื้อน่องทั้งสองข้าง ถือเป็นอาการเด่นที่ส่อว่า อาจเป็นโรคฉี่หนู อาจตรวจพบระดับเอนไซม์ของกล้ามเนื้อสูงขึ้นในเลือด ซึ่งแสดงถึงการอักเสบของกล้ามเนื้อ 

ระบบประสาทและไขสันหลัง

อาการปวดศีรษะพบบ่อยโดยเฉพาะในขณะที่มีไข้ขึ้นสูง ต้นคออาจแข็งเกร็ง ความรู้สึกตัวลดลง  

ระบบโลหิต

อาจพบจุดเลือดออกใต้ผิวหนังได้ ผู้ป่วยซีดลงจากการเสียเลือดและเม็ดเลือดถูกทำลายเร็วขึ้น

ระยะแรกของไข้ ผู้ป่วยอาจมีตาแดง (conjunctival suffusion) หรือปื้นเลือดออกที่ตาขาว (subconjunctival haemorrhage) ซึ่งหายได้เอง ส่วนผนังลูกตาชั้นกลางอักเสบ (uveitis) อาจพบตามมาภายหลัง และเป็นสาเหตุที่ทำให้ตาบอดได้

ผู้ป่วยโรคฉี่หนูประมาณร้อยละ ๘๐ - ๙๐ มีอาการไม่รุนแรง อาการหายได้เองแม้ไม่ได้รับการรักษา ในรายที่มีอาการรุนแรง และเกิดร่วมกับระบบต่างๆ ได้แก่ ไข้สูง ตาและตัวเหลืองมาก ไตวาย ไอเป็นเลือด การหายใจล้มเหลว เรียกว่า กลุ่มอาการไวล์ (Weil’s syndrome) พบประมาณร้อยละ ๑๐ ของผู้ป่วยทั้งหมด และมีอัตราตายร้อยละ ๕ - ๔๐ ถึงแม้จะได้รับการรักษาอย่างถูกวิธีก็ตาม การรักษาภาวะแทรกซ้อนต้องอาศัยผู้เชี่ยวชาญ และต้องมีเครื่องมือในการล้างไต หรือเครื่องช่วยหายใจ